Upandikizaji (In Vitro Fertilization – IVF)
Upandikizaji (In Vitro Fertilization – IVF)
Ni kitu gani?
Neno vitro ni neno la Kilatini lenye maana ya ‘kioo au mrija’. Kwa hali ya kawaida utungaji wa mimba hufanyika ndani ya mwili wa mwanamke (mfuko wa uzazi). Kwa hiyo kwa neno la kisayansi ni ‘invivo’. Lakini kawaida sisi hatutumii mara kwa mara neno hili katika mazungumzo yetu ya kila siku. Mwanasayansi daima anapendelea kutumia vifupisho kama IVF akimaanisha mtoto ametengenezwa kwenye chupa ya kioo ikilinganishwa na njia ya asili.
Ni neno linalotumika hususani kwenye matibabu ya ujuzi wa juu sana ambapo mtu binafsi anasaidiwa katunga mimba kwa kuchanga mbegu za kiume (manii) na yai la mwanamke nje ya mfuko wa uzazi. Na baada ya hapo upandikizaji wa kiinitete ndani ya tumbo la kuruhusu mimba. Inachukua wiki mbili kabla ya sisi kujua kama zoezi hilo limefanikiwa au la kwa kufanya kipimo cha ujauzito kutumia njia ya mkojo ila sana sana tunapendelea kipimo kwa njia ya damu.
Nani anapaswa kutumia njia ya Upandikizaji?
- Wanawake ambao mirija yao imezibwa
- Wanaume wenye manii/mbegu chache
- Utasa usioelezeka
- Baadhi ya wagonjwa wenye uvimbe kwenye ovari
- Viuvimbe vya vimeleo kuzunguka mfuko wa uzazi
- Wanawake ambao wamemaliza hedhi na wanahitaji mchango wa mayai
- Wanawake ambao wametolewa mfuko wa uzazi lakini ovari zao zimebaki
- Sababu za kijamii (kwa mfano mume anakwenda kwa ajili ya masomo au vita)
Matibabu haya ni njia ya mwisho kwa wale wanandoa ambao wamefanyiwa matibabu ya uzazi kwa muda mrefu lakini wameshindwa kupata mimba. Hivyo wanandoa ambao hufanya matibabu kwa njia ya upandikizaji kawaida hufanya hivyo kutokana na mzigo wa majonzi na wa kukata tamaa. Wanaweza kujisikia huzuni, hasira, uchovu na wasiwasi. Njia ya upandikizaji huleta matumaini kwa wapenzi hawa!
Kwa nini mtu anatumia njia ya upandikizaji?
Uzazi ni hitaji muhimu la msingi kwa mahitaji ya binadamu. Ni msukumo mkubwa wa nguvu wa kibaolojia na kisaikolojia.
Wakati uwezo wa kuzaliana unaathirika, yaani kuwa na utasa, mgogoro unajitokeza. Mgogoro huu unaathiri mahusiano na wengine, malengo ya maisha, majukumu ya kijamii na hisia ya kujiamini. Kwa hiyo, mtu hutumia njia ya upandikizaji si tu asaidiwe kupata mimba na kuwa na watoto, bali pia kwa kutambua ndoto zake katika maisha. Pia kutoa lawama ambayo ni kawaida kuvaa wanawake hasa katika jamii za Kiafrika. Inasaidia kujikwamua kutoka kwenye hisia zote hasi zinazohusiana na utasa. Ukafiri, hasira, huzuni, hatia, wasiwasi, unyogovu, na majina kama hayo. Hili ni jambo ambalo mchawi hawezi kufanya.
Nini unapaswa kujua wakati wa maandalizi kwa ajili ya Upandikizaji
Ripoti ya dhiki na msongo wa mawazo - kuhusiana na masuala haya.